Moet je je spelidee beschermen?
Onlangs kregen we de tip van een lezer om iets te schrijven in onze basis handleiding over hoe je je spelidee kunt beschermen. Geen slechte tip, want veel beginnende spelontwerpers zitten met de vraag of en hoe ze hun spelideeën kunnen beschermen en of ze die ergens moeten opgeven als intellectueel eigendom. Wij zijn geen juristen, maar hebben wel het één en ander gelezen over het beschermen van je eigen spel. In deze blogpost vertellen we wat wij weten.
Je hebt een fantastisch spelconcept bedacht, een gat in de markt en iedereen die je er over vertelt is lyrisch. Dit kan niet anders dan een succes worden. Maar hoe voorkom je dat anderen er met je idee vandoor gaan? In een samenleving van contracten, kleine lettertjes en veel wantrouwen is het niet zo gek dat de beginnende spelontwerper hier meer van wilt weten. Maar zijn deze zorgen wel terecht?
Het korte antwoord op deze vraag is: Nee
Hieronder leggen we in meer detail uit waarom, maar ook welke opties er wel zijn.
Het auteursrecht (copyright)
Wat vaak voor komt is dat beginnende spelmakers het eng vinden om hun spel te laten playtesten door andere mensen of aan publishers te laten zien. De reactie vanuit de spellen community is eigenlijk altijd: “De beste manier om je spelidee te beschermen, is om hem met zo veel mogelijk mensen te delen.” Je wordt namelijk automatisch beschermd via het auteursrecht. Schrijf je spelregels op, zet ze online en deel ze met mensen.
Het auteursrecht bestaat om het intellectueel eigendom van teksten, afbeeldingen, video’s of ander kunstzinnig werk te beschermen. Een spelidee of concept valt op zichzelf nog niet onder het auteursrecht. Een uitgewerkt idee of concept wel. Dit betekend dat wanneer je een handleiding of vormgeving van het spel hebt gemaakt, deze onder het auteursrecht vallen. Om deze reden bescherm je je spel het best door hem juist met zoveel mogelijk mensen te delen.
Er zijn ontzettend veel verschillende spellen en spelideeën en spelmakers gebruiken vaak spelmechanieken uit verschillende bestaande spellen. Met het auteursrecht kun je niet een spelmechaniek voor jezelf claimen. De deckbuilder Dominion kan gelukkig niet de spelmechaniek ‘deckbuilder‘ claimen. Wel kunnen ze gebruik maken van het auteursrecht als anderen nagenoeg een exact gelijke uitvoering maken.
“Once a game has been made public, nothing in the copyright law prevents others from developing another game based on similar principles“
De beste manier om je spelconcept te beschermen is daarom ook om een superieur product te maken. Je kunt een nog zo goed aftreksel maken van de tegellegger ‘Carcassonne‘, als het niet beter is dan Carcassonne, wilt niemand het hebben.
Merkenrecht
Met het merkenrecht kun je je handelsmerk of bepaalde symbolen beschermen. Zo is bijvoorbeeld de handelsnaam ‘Wizard of the Coast‘ vastgelegd, maar ook de spelnaam ‘Magic the Gathering’ en de symbolen voor de mana zijn onderdeel van het markenrecht. Ook jij kunt je spelnaam of bepaalde symbolen van je spel gaan vastleggen als je besluit om zelf je spel uit te gaan geven. Je kunt ervoor kiezen dit alleen in de Benelux, Europa of Internationaal te doen. De kosten hiervoor lopen in de honderden euro’s.
Voor de meeste spelmakers is dit echter meestal niet erg relevant. Als je zelf een spel uit brengt is de kans groot dat je bij de massa hoort die minder dan 5.000 exemplaren verkoopt. Alleen als je een groot succes hebt of een terugkerende serie spellen wilt maken waarbij het van belang is dat je uniek bent in je merknaam, symbolen of andere uitingen is het registreren via het Merkenrecht nodig. Zelfs als je je spelnaam niet registreert kun je er meestal vanuit gaan dat andere spelmakers niet zomaar dezelfde naam zullen gebruiken. Dit zorgt voor consumenten alleen maar voor verwarring en daarmee is niemand geholpen.
Patent
Met patent (octrooi) kunnen uitvindingen beschermd worden. In de spellenwereld hebben we het dan over spelmechanieken. Door patent aan te vragen op een spelmechaniek kun je andere mensen verbieden die mechaniek toe te passen. Om patent te kunnen krijgen moet spelmechaniek echt uniek zijn en niet voor de hand liggen. Hierdoor is het bijna onmogelijk om op spelmechanieken patent te krijgen.
Het aanvragen van patent moet daarnaast voor elk land afzonderlijk gebeuren en wordt daarom al snel een dure aangelegenheid.
Kan iemand mijn spelidee stelen?
Ja dat kan, mits:
1) De artwork daadwerkelijk anders is
2) De spelregels anders zijn geschreven
3) Er geen merkenrecht overschreden wordt
4) Er geen patent overschreden wordt
Maar naar ons inzien is het niet nodig je hier als beginnend spelontwerper druk over te maken. Er zijn genoeg andere obstakels om te overwinnen voordat je een succesvol spel kunt uitbrengen dat de afleiding voor het beschermen van je spel geen nuttige tijdsbesteding is.
NL 
EN